Scandimania (2/3) - Denmark (2014)
Norway, Denmark and Sweden are officially the happiest
countries of the world.
Cracking the Norse code
Kopenhag’da insanların %55’i her gün bisiklet kullanıyor.
Havaalanından şehre bisikletle gidiliyor.
Kopenhagen 550.000 nüfuslu
Radisson Danmark markası
SAS Royal Hotel 1960’ta açıldı. Danish architect Arne
Jacobson tasarlıyor.
Egg chair
UK restoranlarında McDonalds da bunları kopya etmiş.
1850’lerde Viyana’dan gelen göçmenlerle bir pastry kültürü
oluşuyor. Wienerbrod diyorlar. Viyana ekmeği. Danish Pastry
 |
Christiansborg Sarayı
- Danimarka Parlamentosu
|
 |
| Danish Pastry |
Meşhur Noma restoranı
New Nordic cuisine
Local, seasonal, wild
Rene Redzepi – owner and ehad chef
Tasting menu 180 pound kişi başına
Adam foraging seviyor. Yani doğadan malzemesini topluyor.
Mesela rose petals ı grilled.
40 tane misafiri varken, 40 tane şef çalışıyor.
Noma’nın başarısından sonra başka restoranlar da çıkıyor.
“Don’t stand out of the norm because the norm in Denmark is
good enough. But it would be nice if there is a little more leeway. For say craziness. A little more Mexico in Denmark. “
High-end cooking
Nordic noir drama
“The Killing” 120 den fazla ülkede yayınlanmış.
Scandi drama
Soren Malling (Killing, Borgen)
“İngiltere’de taksiden inince kadınlar üzerime aldırıp
popoma şaplak atınca kendimi rok yıldızı gibi hissettim.”
“Madem Danlar dünyanın en mutlu halklarından bu depresyon ve
polisiyeler nasıl çıkıyor?”
“Belki de sorunumuz olmadığı için kendi içimize odaklanma
fırsatını buluyoruz. “
Moody, angst-ridden, introspective
Dark underbelly of the Danish society
Sperm bankasına bağışlanmış spermler bisikletle götürülüyor.
Anonim oluyor bağışlar. Dan sperm satışlarında patlama varmış dünyada.
Şehir merkezi, harbour baths. En meşhur mimarlarından biri yapmış bunları.
 |
| Bjarke Ingels - Harbour Baths |
Bjarke Ingels. Danish sense of community. 500 apartment, office and houses. Man-made mountain village gibi. Cycle path ile hepsi birbirine bağlanıyor aşağıdan yukarı. Danmark’s notoriously flat landscape.
Hedonistic sustainability. Sustainability bir downgrade, bir sıkıcılık, bir kambur olmak zorunda değil. Çatı devasa bir park halinde tasarlanmış. Kışın kayak da yapılıyor.
 |
| Bjarke Ingels - 8 House |
 |
| Bjarke Ingels |
Danes pay the highest income tax in Europe.
Hygge (hüğgı). Danca mutluluk benzeri bir kelime. Tam çevrilemiyor. Bir saadet atmosferi. Masada dost sohbeti mesela.
Birlikte meydana getirilen ve sonrada paylaşılan bir mutluluk. Sosyal
sistemlerine benziyor aslında.
Aileyle sohbet.
Verginin %50 den fazla olmasından memnun. Çocuğunuzun
kreşten üniversiteye tüm eğitimi bedava bu sayede diyor. Sağlığa para vermiyoruz diyor. Haklı.
Danish have a sense of society and trust the state.
Funen adası
Efterskole (efterşkolı). 16 yaşına gelen Danların 2/3’ünden
fazlası bu yatılı okullara bir yıllığına yazılıyor. Hem Dan kültürü hem de
akademik bir müfredatı var. Citizenship eğitimi gibi. “Sosyal ehliyet” diye bir
kavram geldi aklıma. Toplumun bir parçası olmak kolay olmamalı aslında.
Okulda herkes eşit. Aynı yemekler yeniyor. Odalar aynı.
Yabancı öğrencilerle
konuşulduğunda İngiliz çocuk, Danları daha açık fikirli ve open olarak niteledi.
Samso adası
Green, core value lardan.
280 electric car charging stations by government
Per capita olarak Avrupa’nın en yüksek oranı
Famous for its fruit and vegetables
En önemlisi carbon neutral bir ada.
Wind turbines
Island of farmers. 1997’de devlet desteği alıyor. Şu anda
burns its own straw to heat homes. Türbinler ihtiyaçtan fazla elektrik
üretiyor.
1 megawatt turbine – 50m height
1980lerde nuclear power yasaklandı. Rüzgar türbinleri
konusunda bugün dünyanın belli başlı ülkelerinden. Renewable energy. Bir türbin
650 evin elektrik ihtiyacını bir yıl karşılıyor.
Yoldan geçerken tarladan ihtiyaçları olanı topladılar Parayı
bıraktılar Yemek yapmaya gittiler. Sahiplerini hiç görmeden. Yemeklerde ot ve
çiçek çok kullanıyorlar.
Onion flowers
Red currants
Dill flowers
Hugh dahi "bu adamlarda bizde olmayan bir şey var. Doğal
bir birlik beraberlik durumu. Hem de mutluluk saçan cinsinden" diye özetledi.
 |
| Red currants |
 |
| Dill flowers |
