"Judge Roy Bean" (Kanunun Bekçisi) Film İncelemesi (1972)

TRT, Amerikalılara karşı iktidarın görünüşteki öfkesine selam çakmak için bir Pazar sabahı klasiği olan Western kuşağını bunca yıl sonra kaldırarak bir kez daha yönetimine hakim zeka ve kültür seviyesini yansıtırken, Kuzey Kalesi’nde kovboy filmlerinden bahsetmeye devam ediyoruz.

Roy Bean (Paul Newman) isimli bir kanun kaçağı Teksas’ın batısındaki Vinegaroon kasabasına gelir. Barda üstüne saldırıp hastanelik edenlerden Meksikalı Maria Elena (Victoria Principal) sayesinde kurtulur ve hepsini öldürerek intikamını aldıktan sonra kendini kasabanın yargıcı ilan eder. Yine bir grup kanun kaçağını da şerif ve yardımcıları olarak yanına aldıktan sonra kendi kanunlarını uygulamaya başlarlar.

Yargıç Roy Bean gerçek bir tarihi karakter. Acayip maceralı bir hayatı var. Filmde sürekli boynunu yana eğik tutan bir adam olarak resemdilmesinin sebebi gerçek hayatta asıldıktan sonra ipin kopmasıyla kurtulması ama bu arada boynunu incitmiş olması. Daha önce başka dizilere ve filmlere de konu olmuş bir isim.

Yönetmen John Huston. “Zafere kaçış” olarak bilinen “Victory”den “Maltese Falcon”a, “African Queen”den “The Treasure of Sierra Madre”ye yığınla harika filme imza atmış bir yönetmen, senarist, oyuncu.

Senaryo John Milius’a ait. Filmin yapımında bulunmasına karşın Huston’ın senaryosunu berbat ettiğini düşünerek ilerki yıllarda yönetmenliğe adım atıyor ve iyi de yapıyor çünkü “Red Dawn” ve “Big Wednesday” gibi iki çok sevdiğim filmin yönetmeni oluyor. Dahası “Conan the Barbarian” gibi muhteşem bir filmin de hem yönetmeni hem de Oliver Stone ile beraber senaristi.           

Oyuncu kadrosu çok zengin. Başrolde Paul Newman var. Epey kovboy filmini seyretmişimdir Newman'ın, burada da kalitesini konuşturuyor. Rahip rolünde Anthony Perkins, Maria Elena rolünde “Dallas”ın Pamela’sı Victoria Principal, Bad Bob rolünde Mike Hammer’dan hatırlanacak Stacey Keach, Avukat rolünde Roddy MacDowell, Yargıcın kızı rolünde hemen  “Class" filmini aklıma getiren Fransız güzeli Jacqueline Bisset, yargıcın platonik aşkı Lily Langtry rolünde de tüm ihtişamıyla Ava Gardner. Ayrıca Grizzly Adams rolünü yönetmen John Huston oynamış. 

Yargıç Roy Bean “Super” filmindeki gibi Tanrı’nın kendisini görevlendirdiğini düşünüyor. Filmde en sinsi kötünün kasabaya gelen avukat olması ve kanunların oyuncaklaştırılması Better Call Saul’u düşündürdü. Petrol kuyularının beladan başka bir şey getirmemesi ve değişimin dönüştürücü etkisi gibi alt metinler de yok değildi. Ayıyı adeta evlat edinmeleri ve köpek gibi yanlarında taşımaları güzeldi. 

John Huston

Film bir Western fantazisi. Farce dedikleri tarza yakın.Gerçekçilik kaygısı yok. Özellikle kara komedi ve absürd komedi şeklinde bir mizah hakim. Yer yer parodileşiyor. Bazen taşlamaya kaçıyor. Mesela "Bad Boy" karakterinin albino olması beyazların genelde masum ve iyi olarak resmedildiği klasik Western dönemine alaycı bir bakış olabilir. Yine Maria'nın yağ tulumu bir beyaz kadını yıkadığı sahnenin beyaz efendilerin hizmetindeki Meksikalıları temsil etmesi muhtemel. 

Kadrosunun müthiş zenginliğine karşın açıkçası pek bana göre değildi, tekrar seyredeceğimi sanmam. Kirk Douglas’ın “Cactus Jack” (The Villain) isimli bir kovboy komedisi vardı, onun gibi sevdiğim bir film olmadı. Fazla absürde kaçan filmlerden tad alamıyorum. 

Filmde Bad Bob diye bir kötü adamın kasabaya girdiğini duyunca herkes kaçışır, cenaze levazımatçıları canlı canlı tabutların içine saklanır. Günümüz Türkiye’sinde korkudan ölü taklidi yapıp hiçbir konuda iki kelime edemeyen yığınla insana uygun bir alegori olarak zihnimde yer eden bir sahneydi. Korkudan canlı canlı tabuta girenin üstüne çivi çakan çok olur. Bu da bir Rusenski sözü  olarak kayıtlara geçsin :)

John Milius

Bu içerik Kuzey Kalesi tarafından hazırlanmıştır.