Secrets of Bones (2/3) - Hareket
NOTLAR
Movement ya da locomotion’ı anlamak için spine’ı bileceksin.
Bütün halinde bir savunma sağlarken, bütünün parçalarının bireysel hareket
alanı sayesinde spine esnekliğine sahibiz. Yani spine hem rigidity hem elasticity hem de anchor points for muscles sunar.
Cheetah
Evolutionary armsrace
Spine’ın müthiş bükülme yeteneği sayesinde bir stride’da 7m
yol alıyor. Joints simple and open olduğu çin bükülebiliyor. Flexible spine
aynı zamanda hızla yön değiştirebilmesini sağlar.
Thompsons Gazelle (Tommies) (aniden yön değiştirme
yetenekleri müthiş) are hunted by cheetah (110km/h)
3 sn de 100km hıza ulaşır cheetah
Cheetah spine müthiş flexibiliteye sahip, koşarken
kamburlaşıyor epey ve hızı bu sağlıyor.
Milk snake
Like all snakes has a very simple skeleton
S-shaped movement – Serpentine movement.
Bacaklarını 100 milyon yıl önce kaybettiler. Sadece
vertebralar ve costalar var.
Suzan Evans, uni col. London works on snake vertebrae
Vertebralarında koksa ile femurdakine benzer bir top ve
çukur eklemleşmesi var. Sadece side to side yani lateral movement yapabilir.
Ama rotasyon yapamaz çünkü spinal cord can be damaged
Snake flexibility comes from the number of vertebrae. 500’e
kadar vertebrae olabilir snake de. Az olsa bu kadar fleksibilite
sergileyemezdi.
Burrowing’i kolaylaştırmak için ayaklarını kaybetmiş
snakeler. Still debated.
Pentodactyl limb – 5 fingers. Ending with 5 digits.
Gibbon
Canopy dweller
Daldan dala çok becerikli
Elongated fingers made for grasping branches
Long arms – Bacaklarının 1.5 katı.
Brachiation diye bir hareket yaparlar daldan dala. Sadece
kollarıyla hareket ederler.Brachiation sayesinde.
Biz kolumuz dönmeden bileğimizi döndüremeyiz. Onlar 80 derece
döndürebilir. Ball-socket joint sayesinde bileklerindeki. Specialized joint
Humerus mukayesesi
Cow – insan – mole (diş gibi gözüküyor)
Mole humerusu diş boyutunda aslında ama onun x10 büyük
modelini yapmışlar. Projections (sivrilikler) ve sulkuslarla dolu ve bu güçlü
bir kas aktivitesine işaret ediyor.
Each mole has its own tunnel, sometmes reaching 100m long
Dedesi 3 yaşindayken mole hand hediye etmiş.
Altıncı bir kemik var parmakların yanında. X-ray’de açıkça
görülüyor.
Bu imposter bone, wrist’teki sesamoid bone dan
büyür.Sesamoid bones are present where a tendon passes over a joint. Örneğin
knee cap bir sesamoid bone. Protect the joitn and increase tension in the
tendon making movement more effective.
Yani sesamoid bone
kazma amacıyla evrim geçiriyor. Daha geniş bir kürek yüzeyi gibi düşün.
Fillerde de bir sesamoid bone extra toe olarak kullanılır.
Equidae
Ulna radiusla birleşmiş ve ufalmış, aşağı kadar inmiyor.
Cannonbone – middle metacarpal (3)- metacarpals 2 ve 4 üst kısmında
belli oluyor ama birleşik. Diğerleri (1 ve 5 ) yok.
Reduction in bones makes the horse leg incredibly light
weight
Zebra ve donkey de böyle. Yani her ekstremite tek bir digit
yani parmakla sonlanır.
Atlar 65km/h hıza ulaşabilir
Prof: John Hutchison from Royal Vet College: Prey animal olduğu
için hızını geliştirdi evrimsel olarak.
Animal’s speed =Stride length x stride rate
Genelde bunlardan biri artarsa diğeri azalır.
Mesela giraffe’da stride length fazla ama stride rate düşük
Galloping sırasında genelde sadece tek bir hoof ground contact
yapar.long and light limbs boosting speed. Genelde koşarken tek hoof yerle
temas halinde olur. 350kg tek bacağa biner. Hareketli halde X-ray’de inceliyor.
Kuş kanadı da pentadactyl yapıdan evrimleşmiş
İlk uçan canlı bir sürüngen ve sparrow büyüklüğünde. Fosili
Manchester müzesinde
Theresaurus ise 10 m kanat açıklığına sahip dev kuşlar – 150
milyon yıl önce
Pterodactyl means wing-finger in Greek
The first three digits adapted and become grasping claws
Fifth digit was lost
Fourth digit grew really long and became a support for the
wing membrane – Bazı türlerde birkaç metre bile olabilir.
150 milyon yıl gökleri domine ettiler. Therosaurs (?) were wiped
out about 65 mil years ago and other flying animals flourished
Bats biraz daha farklı
Only the first digit adapted to grasping
The other 4 fingers grew extremely long
1000 tane bat species var. Tüm memelilerin dörtte biri
ediyor.
Flexible wings sayesinde havada manevra yetenekleri çok
yüksek
Birds
Bazı kemikler fused together. Böylece strength kazandı.
Bu bird wing e bir rigidity verdi
Kostaların ortasından arka kostaya doğru prosesler var.
Ribler birbiriyle bağlanır. Fusion eğilimi.
Pheasant.
Costalar yatay bir desteğe sahip.
Bir adaptasyon bu birleşmeler
Keel or breast bone. Flat bone on which most muscles are
attached.
Diğeri de bone structure
Scanning elektron mikroskopta
strut like supports var. Hafifliğe yönelik adaptasyon.
İnsan da daha kalın daha dense, Marrow var yani çok daha
ağır.
 |
| Kuş kemik yapısı |
 |
| İnsan kemik yapısı |
Pigeon
250 milyon güvercin tüm dünyada. Başarılı bir kuş türü sağkalım
açısından.
20m den fazla dikine havalanabilir pigeon
Vertical takeoff
Havalanışı ağır çekimle harika vermişler.
Stocky and felxible legs, big muscular keel and shor
maneuvarable wing boens allow their powerful vertical takeoff.
Yerde yemek aradığından predator geldiğinde hemen
havalanmaya ihtiyacı var. Vertical take off bu yüzden gelişmiş.Climbing
speed’leri peregrine’den daha fazla. Saatte 100km’yapabiliyorlar.
Albatross – 180.000km per year
2.5m wing span, lonegst of all birds
Albatross havalandıktan sonra soaring technique kullanır,
fazla kanat çırpmaz. Glides on air currents.
Wing bones are very long and straight.
1)Humerus üzerinden elbowa kadar aşağı doğru giden bir
special tendon var. This allows the wing to lock into place. Böylece enerji
harcamaz. Gliding yapar, effortlessly flies. Tendonun bir kısmı bone hard hale
gelir kilitlendiğinde (spreader bone). Bir uçuşta 15.000km uçabilir bir kerede.
2)Uzun kemikleri var
Bu ikisi uzun uçuş yeteneği verir
 |
| Spreader bone |
African penguins
South Africa ve Namibia.
Penguins lost flight around 65 mil years ago about the same
time as the dinosaurs went out
Çıkardıkları ses nefes nefese kalmış insana benziyor.
30km/h hıza ulaşabilirler
Leopard seals’dan kaçmak ve avlarını yakalamak için hızlı
olmak zorundalar su altında.
Su altında heavy bones are needed
Flying bird’e kıyasla mikroskopik olarak penguin bone çok
daha dense
Paddle like wings
Penguins are predators
Monstrously big scapula ları var. En önemli adaptasyon bu
diyor.
 |
| Solda Penguen ve sağda Kuş kemik yapısı |
Bir kuş ise hem yerde hem havada hem de su altında yaşamaya
adapte bir skeletona sahip
Guillemot
Coastal cliffs de large colonies halinde yaşar.
150m derine kadar inerler
Clumsy when taking off
Türbülansı azaltmak için halfclosed wings ile yüzerler su
altında.
En derine dalan kuş
Penguenle pigeon kemiklerinin densitesi arasında bir yerde
Light enough to fly and yet heavy enough to dive
Işık tuttuğunda fenerle yoğun kemiklerden geçmez.
