Lenin’in İsviçre’deki sürgünden devrimi başlatmak için 20 yıla yakın süredir görmediği Rusya’ya
dönüş yolculuğu.
Ben Kingsley, Lenin rolünde. Nadya'yı Leslie Caron, Inessa'yı ise Dominique Sanda oynuyor.
Kerensky, Martov, Sinoviev,
Radik ve Platten gibi tarihi şahsiyetler ve bunlar hakkında Lenin’in görüşleri, bolşevik ve menşevikler arasındaki tartışmalar, Almanların bu yolculuktan beklentileri ve gizli planları, Lenin'in devrim ve yeni devlet sistemiüzerine düşünceleri gibi konulara kısa kısa bakışlar içeriyor. Lenin’in eşi Sofya ve eski sevgilisi İnessa’nın “menage a
trois” türü ilişkisi de önemli bir yer tutuyor. Mesela Bolşevik Sosyal Demokrat Partisi olan
ismin Bolşevik Komünist Partisine değiştirilmesi yine bu yolculukta alınan
kararlardan birisi. Tarihi açıdan daha fazla bilgi isteyenler araştırabilir, ilginç bir konudur.
Bir daha seyretmek isteyeceğim bir film değil. Bu konuda çok daha doyurucu biyografik
kitaplar ve belgeseller var. Konunun
meraklısı değilseniz seyretmeseniz de olur.
Filmden aklımda kalan tek sahne şu oldu:
Tren Rusya’ya yaklaşırken çocuk annesine sorar:
“Rusya’ya geldiğimizi nasıl
anlayacağız anne?”
“Beryoza’ları gördüğümüzde
çocuğum…”
Ruslar için “Берёза”
(Beryoza) dedikleri “silver birch”
ağacı farklı bir öneme sahip. Milli simgeleri gibi. Hayvanlardan ayı, bitkilerden beryoza adamların sembolü. Özellikle
kırsal alanlarda beryoza suyunun
sağlığa faydalı olduğunu düşünür ve çıkartıp içerler. Çok değişik teknikleri
vardır ağaç özü içmenin ama bu başka bir konu. Bu arada ayının Rusya’da sevilen
bir hayvan olduğunu ve Türkçe’deki gibi hakaret anlamı taşımadığını söyleyelim.
Hatta şu anki başbakanlarının adı Medvedev,
yani Ayıgil :) Medved ayı anlamına geliyor ve bu isim erkeklere veriliyor.
İleride Kuzey Kalesi’nin yeni platformunda bir “Rus Sineması Kuşağı” ve “Rus
Müzikleri” bölümü düşünüyorum. Orada daha ayrıntılı olarak ve örnekler eşliğinde
bir kısmını seyredip dinleyerek bu konulardan konuşuruz. Blog için bu kadarı
yeter.
İşin tarihi kısmına dönersek, Lenin'in bu devrim yolculuğu üzerine Sovyet tarihi konusundaki "Red Fortress" (Kremlin'in tarihi) ve "Night of Stone" kitaplarıyla tanınan Catherine Merridale'in "Lenin on the Train" isimli 354 sayfalık bu konuya odaklanan kitabı henüz yeni çıkmış sayılır (2017)
Yine 2017 yılında BBC Rusya Zürih'ten Petrograd'a (bugünkü St. Petersburg) uzanan bu yolculuk üzerine 4 bölümlük bir belgesel yayınladı: "Поезд Цюрих - Революция" (Zürih Treni - Devrim).
Tabii hem kitabın hem de belgesel serisinin 2017 yılında gerçekleştirilmesi, tahmin edeceğiniz gibi bu sekiz günlük efsane yolculuğun yüzüncü yılı şerefine yapılmış işler.
Esenin’in meşhur şiirinden, dışarıda
en çok tanınan Sovyet sineması örneklerinden biri olan “Москва
слезам не верит” filminin soundtrack’indeki “Белая берёза” şarkısına kadar pek çok şiir ve şarkıda kendine yer bulmuş beryoza üzerine sevdiğim bir parçayla bitirelim:
 |
| eşi Nadya (Nadya, Nadejda'nın kısaltmasıdır" |
 |
| Inessa |
 |
| Platten |
