"Rocky V" filminden Elton John'un "Measure of a Man" Şarkısının Çevirisi

Rocky serisinin hayatımdaki yeri ayrı. Basit bir boks ya da spor filminden çok daha fazlası benim için. Yaşamla mücadelenin somutlaşmış hali gibi biraz. Çok saygı duyduğum ve örnek aldığım bir karakter oldu çocukluğumdan beri.

Serinin filmleri arasında “Rocky V” en az sevileni gibidir. Ama benim için değil. Oradaki yanlış seçimler ve sonrasında gelen hayal kırıklığının hikayenin geneline yakıştığını düşünürüm. Umursamam eleştirenleri.

Tüm Rocky filmlerinde müziklerin yeri ayrıdır. Rocky 5’in sonunda da bir Elton John sürprizi karşılar izleyiciyi. Rocky I’den başlayarak akan siyah beyaz fotoğraflar eşliğinde nefis ve anlamlı bir şarkı dinlersiniz.

İşte o şarkıyı yıllar önce çevirmişim, sonra notlar arasında unutulup gitmiş. Başka bir yerde kullanacağımı sanmam, dolayısıyla burada değerlendirmek istedim. Serbest bir çeviri olduğunu not düşeyim, makine gibi bire bir çeviriyi sevmem şarkı ve şiirde. 

LİNK

Yara bere içinde ellerinle baş başa

Kırık kalbin sertleşmiş, sanki bir kaya

Geride kaldı artık o zafer günleri

Gün gelir devrilir herkesin kaleleri

Dalgalar durmadan değiştirir

Sahildeki kumların şeklini

Zaman aldatır

Mekan yanıltır

Kim olduğun

Yüzünde saklıdır

Daracık montun,

eldivenlerin gibi sarmalamış seni

Sevmeyi öğrendiğin 

leş sokaklardasın eskisi gibi

Hoşgeldin benim canım dostum

gerisin geri 

Cehenneme gidip gelmiş gibisin

Ama atlattın o günleri

  

Yaşama döndün, başladığın yerdesin

Kalbine kulak ver ve dinle

Kim olduğunu fısıldayacak sana sessizce

Gözlerdeki ateş, ellerdeki çizgiler

Farkına vardıkların

Bir zamanlar kaçtıkların

Kim olduğunu anlatır tüm yaşadıkların

Başladığın yerdesin, yuvana hoş geldin

Ne para ne de şampiyonluk var şimdi

Hiç ayrılmadın aslında sen buradan

Önce kaybetmeliydin,

galip çıkabilmek için onca kavgadan

Gücün yettikçe  

Ayakta kalmaya devam

Artık sevebilirsin,

Artık kaybedebilirsin

Artık seçebilirsin

Kim olduğunu gösterebilirsin

Bu içerik Kuzey Kalesi tarafından hazırlanmıştır.

"Dünyanın Ucundaki Fener" (film) (1971)

Cape Horn’daki küçücük bir adanın deniz fenerini ele geçiren acımasız korsanlara ve cani kaptanlarına (Yul Brynner) karşı Denton’ın (Kirk Douglas) mücadelesi.

Bir Jules Verne romanı uyarlaması. Kitap aynen filme aktarılmamış, değişiklikler var. Mesela kadın olayı yoktu romanda. Küçükken TRT’de seyretmiştim, arşivi toplarken tekrar denk gelince sevindim ama aynı tadı alamadım. 

Aslında oyuncuları ve Jules Verne hikayesinin sağlam iskeleti sayesinde seyredilebilir bir film. Korsanlar, “Karayip'tekiler” gibi masalsı bir profil çizmiyor, acımasız ve gerçekçi.  Fakat sinematografi, kurgu, müzik konusunda zayıf, zaten gişede de iş yapmamış.

Kirk Douglas’ı çok severim. Hem filmlerini hem biyografilerinden bildiğim kadarıyla kişiliğini. Daha önce bir başka Jules Verne uyarlaması olan “Denizler Altında 20.000 Fersah”da da başroldeydi ve bana kalırsa o daha iyi bir uyarlamaydı. .

Yul Brynner bir başka sevdiğim aktör. Burada paylaştığım galiba üçüncü filmi olmasından da belli zaten. Yanlış hatırlamıyorsam ikisinde de Rusya göçmenliği vardı. 

Filmde korsanların başı Kaptan Kongre rolündeki Yul Brynner’ın kadınlar hakkındaki aforizmalarından bazılarında doğruluk payı var bence :)

“They say every woman is an actress.”

“Its wonderful how perfectly the female mind understands the priorities..! Her clothes first, her aunt only second”

Sinematografi çok daha ihtişamlı olabilirdi. Bir örnek vereyim mesela. Kirk Douglas’ın close-up/medium close-up çekimleri fazla tekrarlanmış, bir süre sonra yine mi dedirtiyor. “Mother” filminde Jennifer”ın sahneleri de bunu hissettirmişti. 

Biliyorsunuz Kirk Douglas’ın anılarını anlattığı pek çok kitabı var, bunlardan birinde bu filmin çekimlerinde yaşanan bir olay da anlatılmış. Okuyunca aklıma Cüneyt Arkın’ımız geldi. Neler çekmişti o filmlerde oynarken. “Adını Unutan Kahraman” diye bir biyografisi vardır, okumanızı tavsiye ederim. Bence devamını da yazmalıydı, istese 10 cilt yazacak yaşanmışlığı olduğu belli. Bu arada illa bir Amerikalı yıldızla kıyaslanacaksa Cüneyt Arkın'ın muadili Kirk Douglas olabilir bence. Neyse yazıyı dağıtmayayım :) Kirk Douglas’ın yazdıklarını alıntılayıp sona da deniz manzarası tablolarıyla ünlü Lev Lagorio'nun bu filme çok yakıştığını düşündüğüm ve Rusça “Mayak” denilen deniz feneri resmiyle bitireyim:

"Next my thoughts turned to Spain. I was shooting a movie with Yul Brynner, The Light at the Edge of the World. It was 1970 and I was fifty-three, still a young man. I was staying in Cadaques, next door to Salvador Dalf. The day he came to watch the shooting, we were doing a scene in the woods. We had constructed a

hut on rocky terrain. The scene called for me to be on the roof of this hut when I get shot. I was then to roll off the roof onto the rocks below, or so it would appear on film. Of course, a mattress was placed on a scaffold constructed just below the roof and out of view of the camera. For further insurance a stuntman was standing there to break my fall.

I rolled off the roof too fast, the stuntman couldn't stop me, and I fell on the rocks below. I suffered a concussion, but, like so many people in shock from an injury, I didn't even know it—I didn't feel any pain. I insisted they wipe the blood off my head; then I climbed on the roof again and did another take. After that, I passed out and was taken to the hospital, where I didn't regain consciousness for several days. Again I was lucky. Many people under the same circumstances don't ever come out of a coma, but I did, complaining that I was hungry.”

Climbing the Mountain / Kirk Douglas

Mayak / Lev Lagorio

Bu içerik Kuzey Kalesi tarafından hazırlanmıştır.

Nerde "Eski Gülse", nerde "Jet Sosyete"

Konu kısaca Gülse Birsel’in son dizisi. Avrupa yakasını severdim. Hatta çok severdim. Neredeyse tüm yan karakterleriyle eğlendirirdi beni. Kubiler Selinler Şesular Tacettinler Cemler falan epey gülerdim. Hele Gazanfer abi ve eşi unutulmaz. Özledikçe ara sıra seyrederim hala.

Sonraki “Yalan Dünya” AY kadar olmasa da fena değil gibiydi ama benim o ara vaktim yoktu, fazla takip edemedim.

Geçen gün bu üçüncü dizi denemesine denk geldim, bir bakayım dedim. Bakmaz olaydım. Nasıl berbattı anlatamam. Halbuki Çağlar Çorumlu’yu komedyen olarak çok severim. En azından o götürür diyordum. Olmadı.  

Ancak 20 dakika falan dayanabildim, o da kumandayı almamışım yanıma, yataktan kalkmaya üşendiğimden :) Gülümsemedim bile yahu. Bir tane ilgimi çeken karakter olmadı. Bu kadarını da beklemezdim. 

Hele Gülse Birsel’in karakteri. Kendi kişiliğine yakın olmayan, performans isteyen rolleri oynayamıyor demek ki. Öyle kötü bir karikatür olmuş ki tahammül edilecek gibi değil.

Sözün kısası Jet Sosyete’de çakılma durumu gözledim. Bildiğin “Nosedive”. Ne oyuncular karakterlere yakışmış, ne espriler zekice, ne doğru dürüst bir konu var. 

Bu aralar TR’de her şeyin eskisi kıymetli. Aklı başında herkes “eski Türkiye”nin değerini anladı. Aynı şey Gülse Birsel için de geçerli gözüküyor. Nerde eski Gülse, nerde "Jet Sosyete"  

Bu içerik Kuzey Kalesi tarafından hazırlanmıştır.