Secret Life of Lakes - Lake Baikal (2/5) (2016)
Göllerin yapısı ve barındırdığı flora ile fauna üzerine 5 bölümlük bir belgesel serisi. Limnoloji. Her bölümde ayrı bir göl konu edilmiş. Aslında Baykal Gölü ikinci bölümdü ama ben daha çok merak ettiğim için oradan başladım. Görüntüler ve anlatım tatmin etti. Fırsat buldukça devam edeceğim bir seri.
NOTLAR
In the heart of siberia, Baikal is a lake of extremes
En derin yeri 1600 küsur metre. 336 km long
20% of Earth’s fresh water
Purest water, harshest climate
American Great Lakes toplamı kadar su içeriyor.
Russians “Great Sacred Sea” diyor.
Rüzgarın sürükleyip bir yere üst üste yığdığı buzdan
yükseltiler oluşabiliyor
Çok az sayıda insan yaşıyor kıyılarında.
Kıyıların 2/3 untouched
Roe deer, sica deer, rein deer, Moose and mouse deer.
Zooplanktonlar gölün temiz olmasını sağlıyor.
Özellikle de Episture balkalensis. Suyu süzüyorlar.
Dünyadaki en purest water olduğu söyleniyor.
Gupka are freshwater sponges with no organs. Vivid greens
come from the algae they live in symiosis. Have a calcium skeleton that filters
water. 3 milyon yıllık bir geçmişleri var.
Neutrinos have no mass and travel through interstellar
space. Engel tanımazlar. Yeryüzüne bir yernden girip diğer yanından çıkarlar.
Baykal gölünde neutrino detector’Inçalışması için uygun su saflığı var. Most
transparent lake in the world. Also the deepest.
Khakusi (north of Baikal)
Hot springs.
Baykal rests on a fault line. Volcanic activity. Thin earth
surface. Earth’s mantle split open here which is called as a rift by
geologists. Hala yarık genişliyor.
The Nerpa. A unique freshwater seal. Baikal seal da denir.
Flatter snout, longer claws, bigger eyes and very different hind flippers.
Lake Baikal is the most bilogically diverse lake on earth.
3 saatte bir Yuri sıcaklık, nem gibi ölçümleri yapıp not
ediyor.
Çeşitli derinliklerde sıcaklık ölçümü yapılıyor.
Animal Museum on the Reserve
Siberian Sable
1950lerde soyları tükenme tehlikesiyle karşılaşınca reserve
kuruluyor.
Balıkçılık önemli. Kışın bile yapılıyor. 50 üzerinde balık
türü var (61, yarısı endemik). Bread of baikal denilen bir ana balık türü.
Silver fish.
Eskiden Fishing Kolhoz (collective) varmış.
Baykal aynı zamanda dağlarla çevrili ve buralardan akarsu da
alıyor. Dağların yüksekliği 3000m’yi bulanları var.
330 civarı ırmak var Baykala dökülen. En büyükleri Selenga,
Barguzin ve Yukarı Angara.
Baykal’dan çıkan ırmak sadece Angara. Önce Yenisey ırmağına
oradan Arktik okyanusuna dökülür.
Gupki |
Nötrino Analizi |
Nötrino Analizi |
Nerpa |
Nuthatch – Sıvacı Kuşu
|
Siberian Sable |
Kışın Balıkçılık |
Endemik bir aile çeşitli türlere ayrılmış burada. Cotidea
gibi bir ismi var.
Natural History müzesi kurmuşlar , soyu tükenen bitkileri
(mesela Golden root) yetiştiriyorlar.
Köklerinde önemli bir bileşik var. Ginseng’den daha etkili bir
energy booster.
Craniousbermosvelosum (?) bitkisi. Önce altyazısız seyrettim. Sonra altyazı bulunca soru işareti koyduğum tür isimlerine bir baktım ama bazıları yanlıştı. Bu da onlardan biri. Araştır.
Brown Bear
Baharda kış uykusu inlerinden çıkarlar. Ot ve kök yiyerek
sistemlerini parazitlerden temizlemeye girişirler. Caddisflies ana yemeklerinden
biri. Omnivore. Female caddis lays eggs on rocks along the lake’s shores. Once
the larva hatch, the cling to the rocks until maturity. Ayı bunları yer. Kıyıdaki
kayaları ters çevirir, yalar. Sonra ant nests ve berries ile beslenir. Güçleri
artınca yavru geyik avlamaya başlar.
1000 civarı tür yaşıyor Baykal çevresinde.
Nerpa’lar kayaların üzerinde oturur. With the return of warm
weather they bask on rocks. Bu hayvanların sağlığı aslıdna gölüm sağlığının
göstergesi.
Importance of filtering organisms
Eski Kolhoz'un yerindeki heykel |
Benzin istasyonu |
Golden root |
Golden root |
Golden root |
Caddisflies |
Caddisflies under rocks |
Nerpa, Siberian Seal |
Isınan su ağırlaşır ve dibe çöker, böylece devri daimle su
değişir. Çöken su dead organic material’da sürükler dibe. Aşağıdaki canlılar
beslenir bunlardan. Oligotrophic bir environment. Besin az. Yağ biel olsa
organizmalar saldırıyor. Kıtlık, temizlik getiriyor. Twice a year, the water mixes from top to bottom
Gölde çalışan karı koca bilim insanlarının oğlu da göl üzerinde çalışıyor. Marine biologist. Aynı meslek üzerinden giden ailelerin desteklenmesi değerli bence çünkü bilginin sürekliliği ve hızlı aktarımını mümkün kılıyor.
Lake baykal has oil. Dipten geliyor. Hidrokarbonların
kökeni?
Dibi araştırdıklarında çeşitli yeni organizmalar
keşfederler. Yeni nematodlar mesela. Bunlar dipten çıkan yağla besleniyor.
Ayrıca bazı bakterilerin de rolü var. Bunlar da yağı yiyor.
Spring and autumn are only brief interludes
Güneyde dik bir white cliff’te hunter gatherer toplumların
çizimleri var. Petroglyph. Tuhaf karakterler de var bu çizimlerde. Sagan-Saba Cliff.
Siberian shamans hala var. Özellikle Olkhon Island. Su üstü ve altı anrıları var. Su
yüzeyi tanrısı “Abi Hatan”. Su altı tanrısı “lösutan” (losuthon)God of dead aynı zamanda.
Balıkçı tanrısı da var. Totem poles. Thousands of ribbons. 23 milyon yaşında.
Sibirya sularının bekçisi.
Submersible |
Sagan-Saba Cliff |
Masal gibi bir birliktelik...Sibirya'da bilimle uğraşan bir çift |