 |
| Alice Roberts |
İnsanın kökenleri Alice Roberts'ın seyrettiğim en iyi işiydi. "How to Grow a Planet" gibi yaşam boyu belli aralıklarla seyredilebilecek birinci sınıf bir belgesel şaheseri. Üçüncü ve son bölümde beynin ve zihinsel becerilerin evrimine değinilerek seri sona ermiş oldu. Kaçırmayın.
“The shape of ur face, walking on two legs, the way u see
the world, What makes u the person u are?”
“The story of each and every one of us can be traced back
millions of years to the plains of ancient Africa”
“The answers to the question “what makes us human?” lies buried in the ground in the fossils and other traces of our ancestors. But also
lie deep within our own bodies, in our bones, flesh and genes. As an anatomist I’m fascinated by the way our bodies have
been sculpted by our ancestors’ struggle for survival”
“Why did we leave behind the other apes in the forest to
become the only one of our kind left today?”
“The way our brains work today, the way we think, feel and
behave is a direct consequence of our ancestors’ struggle for survival. But
where other human species died out, was it really our brains that gave us the
edge?”
“Why we are the only humans left on the planet”
Humans are a glocal species.
"Our bodies are incredible machines honed by the millions of
years of evolution"
“We are creatures of the mind”
“The emergence of the human mind is one of the great
mysteries and it’s a question which has been tackled by religion, philosophy
and science. And as a scientist I believe the answer is physical, the mind is a
product of the brain.”
Rift valley in East Africa
Its here that the human story began.
Fossilized fragments of bones
1Sahelanthropus tchadensis from chad
6-7 million years ago
Upright walker but has a tiny brain (300-700ml) about the
same size as a chimp’s. Forests of
Africa.
2Australopithecines, 3.2 million years ago
Australopithicus africanus (400-500ml). A slightly bigger
brain. The first apes to walk out of the fores on 2 legs.
3The first member of our own genus “Homo”.
Homo habilis (500-800ml). The Handyman. The tool maker. 2.5
million years.
4Homo Erectus (750-1250ml), 1.8 million years, tall, modern
looking physic.
5Homo heidelbergensis (1100-1400ml)
The brain size is nearly as big as ours. 600.000 years.
6Homo sapiens (1053-1880ml), 200.000 years.
Last one a replica of the skull of Alice.
Bugünkü beyin büyüklüğümüz, bilinen en eski
atalarımızınkinin 4 katı civarında.
Peki atalarımızın beyinleri büyürken çevre şartları nasıl
değişiyordu?
Rift valley is called the crucible of human evolution. Bu
harsh habitat’ta survival çabasının evrimi tetiklediğine inanılıyor.
Son dönemde bilim insanları buradaki kayaları inceleyerek
geriye dönük çevre şartlarını anlamaya çalışıyor.
White chalky layer göl bottom sedimenti ve içinde
mikroskopik algae diatoms var.
5000 yılıık bir toprak katmanlaşmasının çözümlenmesi
Highly adaptable brain gelişimi
7 milyon yıl önce ortak bir ata chimps ile. Davranış
açısından onları incelemek bu açıdan faydalı.
Hiyerarşi var ve bu sistemde sürekli değişimler zorlanıyor.
Ally edinme. Saldırmazlık paktları.
Çitin ötesinden sopayla elmaya uzanablme gibi mental flexibility
survival’da çok önemli.
Social animals. Political awareness.
We are the only animal on the world that shows the whiteness
of their eyes.
Eyes are the windows of the inside.
Gözlerden niyet okuma
Hand axe makers yapılan yerler bulunmuş
Smithsonian
İki kayayı çarparak keskin parça çıkartma yeteneği. Keskin
parça çıktığı yerde bir scar bırakıyor. Sharp flake.
For millions of years, hand axe was the cutting edge of
stone tool technology.
Stone age culture
Stone axe yaparken kafanda mental image olması lazım yapmak
istediğin alete dair. Bu durum dilin oluşumuna katkıda bulundu.
Soft tissue, cartilage, ligaments are not fossilized like
bones do.
Konuşma sırasında kullandığımız organların şeması
Epiglottis protecting the larynx (voicebox)
Real-time MRI scan’de tüm bu organların koordine fonksiyonu
gösterildi. Müthişti.
Kafamız büyüdükçe doğum daha acılı hale geldi. Doğumda
yardım isteyen tek species human. Hep kafanın büyüklüğünden. Alice’in doğumu da
zor olmuş.
Çocuğun kafasının takılması iskelet modelleri üzerinde iyi
anlatıldı.
Kadın anatomisinin izin verebileceği en büyük kafatasına
sahibiz.
Hadza tribe. Northern Tanzania.
Konuştuğu Afrikalı anne zekiydi. Akıllıca sorular sordu. Annesi yardım ediyor.
Breastfeeding sırasında diğer çocuklarla ilgilenmek zor. Yiyecek bulmak
zorundasın.
Menopoz sonrası kadınların uzun yıllar hayatta kalmasının
kökenlerinde grandchildren’lara bakmalarının önemli olduğu düşünülüyor.
İnsanlık Afrika’dan yayılıyor.
Homo sapiens Avrupa’ya geldiğinde neanderthals burada. A
human species. They are stronger but dim-witted. Homo sapiens geldikten birkaç
bin yıl sonra diğer tüm insan türleri gibi neanderthallerin de soyu tükendi.
Neanderthal skull have a massive brow ridge and a sloped
back, swept back forehead. İnsanda ise steep bir frontal bone var. Brow ridge
az belirgin. Amabeyin büyüklükleri aynı gibi gözüküyor. O zaman niye soyları
tükendi?
Max Planck Inst. In Leipzig
Neanderthal kemiğinden DNA ekstrakte etmeye çalışıyorlar.
Parça parça tüm genomu toplamak istiyorlar. Extracting DNA from fossil bones is
a pains taking complicated process.
Prof Svante Paabo – Evolutionary Anthropology
Max Planck Inst
Neanderthaller ile homo sapiens arasında interbreeding
gerçekleşti. Hepimizin içinde biraz neanderthal var. İnsan genomuyla
karşılaştırıp özellikle bizi biz yapan özellikleri çıkartmaya çalışıyorlar.
Gibraltar – British Colonial Outpost
Clive Finlayson – Gibraltar Museum
Gorham’s Cave araştırılıyor. Only accessibleby sea.
Neanderthal davranışları. O zamanlar sular çok ileride.
Flake made by Neanderthals
Extinct cousins.
Neanderthallerin yaşadığı bilinen son yerlerden biri
Neandertallerin yaşadığı Avrupada woodlands shrunk. Climate
change. Ambush hunters. Open plains’de hayatta kalamamışlar diye düşünülüyor.
