Bugünkü tercüme mağdurumuz Sosyal Yayınlar'dan Türkçe yayınlanan Lermontov'un "Zamanımızın Bir Kahramanı" (Герой нашего времени) isimli kitabı. Lermontov'un kitabın daha ilk sayfasında adeta kitabın meselesini okuyucuya önden fısıldadığı önemli satırlarda gördüğüm iki hatayı buraya aldım.
Sosyal Yayınlar çevirisi
"Bu kitap bazı okurların, hatta bazı eleştirmenlerin, kelimenin tam anlamıyla, talihsiz inançlarının acısını çekti"Rusça aslı
Эта книга испытала на себе еще недавно несчастную доверчивость некоторых читателей и даже журналов к буквальному значению слов.
Larinsky'nin İngilizce çevirisi
Larinsky'nin İngilizce çevirisi
Not long ago, several readers, and some journals even, succumbed to the misfortune of believing in the literal meanings of the words in this book.
Açıklama
Açıklama
Türkçe çevirinin en ufak bir alakası yok. "Kelimenin tam anlamıyla" diye çevirdiği Rusça "буквальному значению слов", İngilizce'de "literal meanings of the words". Dolayısıyla "kelimenin tam anlamıyla" değil, "kelimenin düz anlamı" ya da "ilk akla gelen anlamı" olması gerekirdi. Yazarın vermek istediği anlam "kelimenin tam anlamıyla" yok edilmiş, anlamsız bir cümle ortaya çıkmış.
Doğrusu şuna benzer bir çeviri olmalıydı
Bu kitap da, kelimelerin akla ilk gelen anlamlarına göre talihsizce hüküm veren okuyucuların ve eleştirmenlerin elinden epey çekmiştir.
Sosyal Yayınlar çevirisi
Saygıdeğer bir kitapta olduğu gibi, saygıdeğer bir toplulukta da aşağılamanın yeri olmadığını daha öğrenmemiştir; çağdaş eğitimin çok daha keskin bir silah yarattığını, bu silahın da, görünmez olmasına rağmen, dalkavukluk kılığına bürünerek tam hedefi bulan, kaçınılmaz, öldürücü bir silah olduğunu bilmemektedir.
Rusça aslı
Она еще не знает, что в порядочном обществе и в порядочной книге явная брань не может иметь места; что современная образованность изобрела орудие более острое, почти невидимое и тем не менее смертельное, которое, под одеждою лести, наносит неотразимый
Larinsky'nin İngilizce çevirisi
It doesn’t yet know that overt abuse has neither a place in proper society, nor in a proper book; that the contemporary intellect has devised sharper weapons, almost invisible, but nonetheless deathly, which, under the clothing of flattery, deliver an irresistible and decisive blow.
Doğrusu şuna benzer bir çeviri olmalıydı
Bu kitap da, kelimelerin akla ilk gelen anlamlarına göre talihsizce hüküm veren okuyucuların ve eleştirmenlerin elinden epey çekmiştir.
Sosyal Yayınlar çevirisi
Saygıdeğer bir kitapta olduğu gibi, saygıdeğer bir toplulukta da aşağılamanın yeri olmadığını daha öğrenmemiştir; çağdaş eğitimin çok daha keskin bir silah yarattığını, bu silahın da, görünmez olmasına rağmen, dalkavukluk kılığına bürünerek tam hedefi bulan, kaçınılmaz, öldürücü bir silah olduğunu bilmemektedir.
Rusça aslı
Она еще не знает, что в порядочном обществе и в порядочной книге явная брань не может иметь места; что современная образованность изобрела орудие более острое, почти невидимое и тем не менее смертельное, которое, под одеждою лести, наносит неотразимый
Larinsky'nin İngilizce çevirisi
It doesn’t yet know that overt abuse has neither a place in proper society, nor in a proper book; that the contemporary intellect has devised sharper weapons, almost invisible, but nonetheless deathly, which, under the clothing of flattery, deliver an irresistible and decisive blow.
Açıklama
Çevirmen yine yanlış anlamış. "Aşağılamanın yeri olmadığı" denmiyor, "açık", "yekten" aşağılama/hakaret/küçümsemenin yeri yoktur diyor. явная брань dediği bu. "Yavnaya" (явная), açık açık anlamına gelen bir sıfat. Zaten sonra gelen cümleyle bu anlam pekişecek.
Doğrusu şuna benzer bir çeviri olmalıydı
Hala anlaşılmayan, saygıdeğer toplumlar ve kitaplarda artık açık saldırıların yerinin olmadığıdır, çünkü çağımızın eğitimli insanları, sanki övüyormuş gibi gözüken ancak esasında çok daha etkili bir eleştiri getiren üstü örtülü keskin darbeleri tercih etmektedir.
Doğrusu şuna benzer bir çeviri olmalıydı
Hala anlaşılmayan, saygıdeğer toplumlar ve kitaplarda artık açık saldırıların yerinin olmadığıdır, çünkü çağımızın eğitimli insanları, sanki övüyormuş gibi gözüken ancak esasında çok daha etkili bir eleştiri getiren üstü örtülü keskin darbeleri tercih etmektedir.
