Çizgifilm olarak tanımlamanın okuyanda yanlış bir önyargıya
sebep olacağı konusunda derin bir tereddüte düşüren, pek çok dram filminden daha çarpıcı ve hüzünlü bir
kurguya sahip, İngiliz edebiyatının değerli romanlarından birinin sinemaya başarıyla
uyarlanmış hali. Hayvanlara yapılan haksızlıklara karşı sinema dünyasının
ortaya koyduğu en görkemli ve dürüst anıt. Plague Dogs.
Uyarlandığı kitabın yazarı diğer bir klasik “Watership Down”ın da
yaratıcısı olan üstad Richard Adams. 1977 yılında yayınlandı. Maalesef Richard Adams'ı 2016’nın sonunda kaybettik.
Daha açılışta insanın hainliği gözler önüne serilir ve
laboratuvarda son nefesine kadar su altında teste tabi tutulan Rowf nihayet
sudan çıkartılıp kafesine takatsiz bir halde atıldığında, arkadaşı Snitter’a
nefes nefese şu sözleri söyler: “Bana niçin bunları yapıyorlar Snitter, ben
kötü bir şey yapmadım ki...”
Snitter oradan kaçmaları gerektiğinden emindir. Özgürlüğe
giden kapıyı açmanın bir yolunu bulduğunda ona bu durumu şöyle tarif eder:
“Rowf, kalk hadi...o kapı artık bizim için bir duvar değil..! ”
 |
| solda Snitter, sağda Rowf |
İki arkadaş kapatıldıkları laboratuvardan kaçarak mutlu
olabilecekleri bir yer bulmak için çetin bir yolculuğa çıkar. Kaçtıklarında,
Snitter sevgiyle bağlı olduğu ancak kaza sonucu kaybettiği iyi yürekli
sahibinin yanında geçirdiği mutlu günlerin anılarına duyduğu özlemle,
kurtuluşun yine onun gibi bir sahip bulmak olduğunu düşünmektedir. Rowf ise tek
başlarına yaşamaya meyillidir ancak arkadaşının söylediklerine de kulaklarını
tıkamaz.
Fakat ilk defa ayak bastıkları dış dünyanın koşullarıyla
karşılaştıkça, tek başlarına ayakta kalabilmelerinin sandıklarından daha zor
olduğunu anlamaya başlarlar, yabani yaşam kendine has kurallara sahiptir ve
asla pazarlık yapmaz. Snitter’ın yeni bir sahip bulma çabaları da işleri
olduğundan daha kötü bir duruma sokar. Geçmişi tekrar yaşamaya çalışmak her
zaman iyi bir sonuç vermez. Tilki Tod'un yardımlarıyla bir süre idare ederler. Tüm uyum sağlama çabalarının sonuçsuz kaldığı ve
umutsuzluğun doruk noktasına ulaştığı bir noktada, aralarında insana pek çok
şey düşündüren şu konuşma geçer:
Rowf: “Galiba başaramadık ...Dışarda tek başımıza ayakta
kalamadık... değil mi?”
Snitter: “Geç kaldık dostum... denemek için çok geç
kaldık...”
İki arkadaş artık mutlu bir yaşamdan ziyade hayatta
kalabilmeye gayret etmektedir. Rowf bir adadan bahsedildiğini ve burada tüm
köpeklerin mutlu yaşadığını anlatır. İnsanların yakıp yıkarak hüküm sürdüğü bu
zalim dünyada sığınacakları bir tek orası kalmıştır. Peşlerindeki kana susamış
insanlardan kurtulup, adaya ulaşabilmeleri mümkün olacak mı? Filmi
izleyenleriniz bu sorunun cevabını alacaklardır. Yalnız kitapla filmin final
sahnesinin tam bir paralellik sergilemediğini belirteyim.
Bir çizgifilmin ne kadar gerçekçi olabileceğini bu filmi
izledikten sonra anlıyorsunuz. Şirinleştirme uygulanmamış, salt bir
gerçeklik. Bazen onlarca erişkinin
yapması gerekip de cesaret edip yapamadığını, kalkıp bir minnacık çocuk yapar
ya herkesin hayretten büyümüş bakışlarının altında, bu çizgifilm işte tam da
bunu yapıyor diğer kuru sıkı filmlere.
Film hayvanların içler acısı durumunu anlatır ancak bu iki
arkadaşın hüzünlü hikayesi, haksızlıklarla örülmüş bir sistemde iki lokma ekmek ve soğukta barınacak bir
yerden başka hiçbir şey istememesine karşın,
hor görülüp iftiralarla oradan oraya sürülen ister arkadaş, ister sevgili iki insanın
trajik öyküsü olarak da değerlendirilebilir.
Sistem onları yakalamak için vebalı oldukları yalanını yayar ve böylece
diğerlerinden yardım görmelerini engeller. Yüzlerce yıllık zalim gelenek, yani sürek avı başlamıştır. Herkes onların bir an önce yakalanıp ortadan
kaldırılmaları için dua etmeye başlar. Dualara
bile zalimlik egemendir artık.
Zulüm, coğrafya ve zaman ötesi bir kavram. İnce Memed ve
anasına yapılan aynı “vebalı” yakıştırması gelir aklıma ara sıra...
Türkiye hala bu filmden bihaber. Filmi bırakın romanı yayınlanmamış. Bilhassa okullarda okutulması/izletilmesi gereken bir eser olmasına karşın benim bildiğim bir kere
bile ne devlet kanallarında ne de özel kanallarda gösterilmedi. Hadi onu da
geçtim, yıllardır ara sıra kontrol ederim, nette bu filmle ilgili yazılmış BİR
TANE Türkçe yazıya, kaynağa rastlamadım.
Bir tane kısa yorum bile yok! Yazık..!
Filmin sonunda Alan Price’ın besteleyip söylediği “Time
& Tide” isimli şarkıyı dinlerken de, dinledikten sonra da bir süre,
etrafınızı sarmış üç kuruşluk uygarlığın boyaları dökülmeye başlar.
Bu şarkının bilhassa ilk iki dörtlüğünün etkisi filmin finaliyle birleşir ve
insanoğlunun zalimliğini iliklerinize kadar hissedersiniz.
“Time and tide are flowing over me
I once was blind but now I see
The answer lies within your heart
Memories are only about the past,
the present time will never last,
the future lies within your heart….
I dont feel no pain no more...
I dont feel no pain no more...
I left this cruel world behind
and I found my peace of mind
I dont feel no pain no more...”
IMDB TRIVIA
Snitter is a fox terrier.
The second animated feature to be based on a Richard
Adams novel, and the second to feature the voices of John
Hurt and Nigel Hawthorne. The first was Watership Down (1978).
IMDB QUOTES
The Tod: Do ye know why we're still alive, with hundreds,
maybe thousands of men that'd be glad ta kill us?
Snitter: They wouldn't dare. I've only got to drown, or jump
under a truck, and the sky will fall down and all the men will die. Have you
ever thought of that, Rowf? That puts us one upon them!
[last lines]
Snitter: I can't swim anymore, Rowf...
Rowf: We must... be near the island...
Snitter: If... there is... any island, Rowf...
Rowf: There is. There. Can't you see it? Our island...
Snitter: Rowf. Rowf! Come back.
Rowf: [half-conscious] Can't do it. I'll fight! I'll tear
them white-coats... damn white-coats...
Snitter: It's not the white-coats, Rowf. It's me - Snitter.
Listen - the door's not a wall anymore.
Snitter: Look out there! It's our island. Don't you see it?
That's where we have to go. We can be free.
Rowf: I can't stand the water anymore. When I shut my eyes,
the water comes back.
Snitter: How do you get out? Do you drink it? Or does the
sun dry it out? Or what?
Rowf: I don't know. I hate it, Snitter. The water's
terrible.
Snitter: The wire's loose here, along the bottom. If I put
my nose under it, I might be able to get through...
Rowf: Why do they do it, Snitter? I'm not a bad dog.
Snitter: I don't think they do it because they think you're
bad.
The Tod: The farmers are down in the valley, headin' this
way, dogs all over the place. An' they've got guns!
Rowf: How's going to end, running around these mountains?
Snitter: We've got to go, Rowf, the Tod's right. We're wild
animals now.
The Tod: Are we goin' now, or do I go meself? And you'd best
be sharp!
Rowf: Maybe what they're doing to us is right. I'm a good
dog, Snitter!
The Tod: Ye're no dog at all, now. Ye're a sheep killer.
They'll blast ye're arse out, hinny, no trouble! I tell you, we'd best be off
or you'll both be dead or dying inside 'alf an hour!
[Snitter, trapped in a garage, is hallucinating about his
old home]
Rowf: Snitter! Can you hear me?
Snitter: I'm inside my head now. And it's where I should be.
Rowf: This is no time for one of your turns!
The Tod: Come on out, ya great fool! Sharp with ye, now,
before we're all caught!
Snitter: I can't come out. If I do, I'll go mad again.
[about the Tod]
Rowf: We don't need him to help us, we never did.
Snitter: He can't help what he is. Anyway, I admire him.
He's... natural.
Rowf: We've never been very good at being wild, have we?
Snitter: We just started too late.
[uncut version only]
The Tod: Us tods, we're used to runnin', 'til the dark
comes, anyway.
Rowf: The dark? What's the dark?
The Tod: That's the place where you stop runnin' for good.
Snitter: They're not masters, Rowf. I had a master once, and
I know. Whatever the White-coats are, they're not masters.
Rowf: Something's been burnt in there. It's a death place.
Bones, hair...
Snitter: They must burn creatures in there, Rowf.
[sniffing]
Snitter: Sheep... rain... I can smell it underneath the
ashes.
Rowf: In there? Smells come through the cracks. Dogs don't.
Snitter: They've taken everything away! The houses and
roads, cars, pavement, the lot! How did they do it, Rowf?
Rowf: The white-coats must have changed it so they could do
something or other to animals.
Snitter: But my master never used to do anything to me...
Rowf: I don't want to hear about your master.
Snitter: When I was at home, my master...
Rowf: Aren't you listening to me?
Snitter: Masters are different, Rowf! You'll see what I mean
when we've found one.
Rowf: Supposing there aren't any masters left?
Snitter: Rowf, if we don't find food soon, we'll die.
Rowf: I'm not going to die. Not without a fight.
Snitter: Who are you going to fight? There's no one here.
Rowf: I'll fight this. But we have to change.
Snitter: Change? Change to what?
Rowf: To what we used to be. Real animals. Wild animals.
Rowf: What's happened to you?
Snitter: What do you mean?
Rowf: Your head...
Snitter: It's just a hole. It's not that strange, not
really. Holes.
The Tod: "Whatever happens, don't stop. Remember, keep
moving..!"
